دیتاسنتر چیست؟ با پیشرفت روز افزون تکنولوژی و گسترش شبکه اینترنت جهانی، مراکز داده به یکی از مهمترین قسمت‌های اینترنت تبدیل شده‌اند. مراکزی که خدماتی همچون سرور ابری و سرور مجازی ارائه میدهند، نقش کلیدی در اتصال افراد نقاط مختلف جهان به دنیای شگفت‌انگیز اینترنت دارند. دیتا سنترها مکانی برای استقرار حجم عظیمی از کامپیوترها و تجهیزات زیرساخت شبکه است. در این مقاله از استادشو قصد داریم به سوال «دیتا سنتر چیست» پاسخ دهیم و مهمترین ویژگی‌های یک دیتا سنتر را بررسی کنیم. بعد از خواندن این مقاله اطلاعات مفیدی در رابطه با دیتا سنتر به‌دست می‌آورید.
تفاوت دیتاسنتر اختصاصی و اشتراکی
بعضی از دیتاسنترها اشتراکی هستند، به این معنا که یک فضای فیزیکی می‌تواند ۱۰، ۱۰۰ و حتی ۱۰۰۰ یا تعداد بیشتری از سرورهای کامپیوتری را میزبانی کند و هر کدام از آنها متعلق به یک شرکت یا سازمان متفاوت باشند. در مقابل، برخی از دیتاسنترها اختصاصی هستند، به این معنا که تمام قدرت رایانشی و زیرساختی در محل ساختمان دیتاسنتر، به صورت کاملا اختصاصی در اختیار یک سازمان قرار دارد.
البته با وجود سرویس‌هایی مانند خدمات هم‌مکانی (Colocation) و فضای امن و محصور (Cage)، این امکان فراهم میشود تا ارایه خدمات دیتاسنتر اختصاصی در محل دیتاسنترهای اشتراکی نیز میسر شود. این خدمات، زمینه کاهش قابل توجه هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری را برای سازمان‌ها به ارمفان خواهند آورد، چرا که سازمان‌ها دیگر مجبور نیستند تا متحمل هزینه‌های سنگین و فرایند پیچیده ساخت و نگهداری دیتاسنترها شوند.
امکانات ساختمان دیتا سنتر ساختمانی مجهز و حرفه‌ای
دیتا سنترها علاوه‌بر تجهیزات پیشرفته امنیتی و اطفاء حریق، از امکانات گسترده‌ای در زمینه تجهیزات کامپیوتری استفاده میکنند. در مراکز داده از تجهیزاتی مانند روترها، سوییچ‌های شبکه، دیوارهای فایروال، سیستم‌های ذخیره‌سازی و سرورهای مختلف استفاده شده است. نحوه طراحی و چیدمان ساختمان دیتا سنتر به‌گونه‌ای است که معمولا سرورهای مختلف به صورت یکپارچه داخل کابین و رک‌هایی مخصوص قرار گرفته‌اند. کابل کشی و سیستم تهویه در دیتا سنترها به حرفه‌ای‌ترین شیوه ممکن انجام شده تا آسیبی به قطعات وارد نشود.
در مراکز داده کلیه اطلاعات شرکت‌ها در قالب داده‌های مختلف روی تجهیزات دیتا سنتر قرار گرفته است و به‌همین دلیل اغلب دیتا سنترها از پیشرفته‌ترین سخت‌افزارها کمک میگیرند. سرورهای فضای ابری مجازی نیز در دیتا سنترها قرار گرفته است.
پیشنهاد مطالعه: بررسی انواع رید و کنترلر در سرور های HPE
دیتاسنترها چگونه کار میکنند
همانطور که گفته شد، دیتاسنتر از مجموعه سرورهای کامپیوتری تشکیل شده است که داده‌ها را از طریق ارتباطات شبکه داخلی یا اینترنتی ارسال، دریافت و پردازش میکنند. برای درک بهتر چگونگی کارکرد این مراکز، سرورها را در پشت مجموعه‌ای از لایه‌ها تصور کنید که در پایین‌ترین این لایه‌ها، داده‌ها قرار گرفته باشند. در اینجا سعی می‌کنیم تا با ارایه مثالی ساده، نحوه کار یک دیتاسنتر اینترنتی را توضیح دهیم.
ساختمان دیتاسنتر
هنگامی که شما یک آدرس اینترنتی را در مرورگر خود تایپ می‌کنید، درخواستی برای سرور یا سرورهایی در دیتاسنتر اینترنتی (IDC — Internet Data Center) ارسال میشود. این درخواست ابتدا توسط لایه‌های امنیتی دیتاسنتر برای بدافزارها یا هر نوع آلودگی دیگر مورد بررسی قرار می‌گیرد. سپس درخواست به سوییچی در لایه دسترسی (Access Layer) ارسال میشود. سوییچ درخواست را به سمت وب سرور فیزیکی یا مجازی در لایه داخلی شبکه هدایت می‌کند، که ممکن است برای حفظ پایداری و توانایی مدیریت ترافیک بالا، از طریق تقسیم بار میان خوشه‌ای از سرورها (Server Cluster)، پشت یک Load Balancer قرار داشته باشد. سرور، درخواست را دریافت، پردازش و به سمت سرور بانک اطلاعاتی هدایت می‌کند و برای پاسخ، داده‌های مربوط را از بانک اطلاعاتی در مرکز شبکه مرکز داده فراخوانی می‌کند.
درخواست پردازش شده با گذر از لایه ذخیره‌سازی شبکه، اطلاعات مورد نیاز را از دیسک‌ها استخراج می‌کند. سپس با تقسیم پاسخ دریافت شده در قالب بسته‌هایی (packages) برای انتقال آماده میشوند. در پایان با انتخاب بهترین و سریعترین مسیر توسط روترها از طریق بسترهای ارتباطی/شبکه‌ای بی‌سیم یا با سیم در قالب یک صفحه وب یا انواع دیگر داده‌ها به مبدا درخواست کننده ارسال میشوند.
از انواع دیتا سنترها برای کسب‌و‌کارهای مختلف چه میدانید
معمولا دیتا سنترها بر اساس تکنولوژی‌های مورد استفاده، کاربرد و هزینه‌های اجرایی به چند نوع دسته‌بندی میشوند:
۱.دیتا سنترهای سازمانی
۲.دیتا سنترهای مدیریت شده
۳.دیتا سنترهای ابری
ویژگی‌های یک دیتاسنتر مدرن چیست
مدرن‌ترین و بهترین دیتاسنترها با مدیریت بهینه فضا و ظرفیت‌ها، حداکثر استفاده را از فضای فیزیکی خود می‌برند و در عین حال قدرتمندترین توان پردازشی، ذخیره‌سازی و پیاده‌سازی شبکه را با استفاده از تکنولوژی مجازی‌سازی ممکن سازند. دیتاسنترهای مدرن دارای زیرساخت منعطفی بوده و همواره سعی میکنند تا خود را با رشد سریع تکنولوژی‌ها همگام نمایند تا امکان ارتقاء ساده و بدون دردسر سرویس‌ها در سریعترین زمان ممکن فراهم شود. در واقع این مراکز باید آمادگی داشته باشند تا جوابگوی ظرفیت‌ها و کارکردهای مورد نیاز در آینده نیز باشند.
یک دیتاسنتر مدرن با پیاده‌سازی صحیح سیستم سرمایشی و سیستم توزیع برق، به میزان قابل ملاحظه‌ای، زمینه کاهش هزینه‌ها و مصرف انرژی را فراهم می‌نمایند. به عنوان نمونه، بکارگیری استانداردها و راهکارهایی مانند راهکار راهروی سرد (Cold Aisle) و راهروی گرم (Hot Aisle)، میزان مصرف انرژی را تا حد قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌دهد و کارآمدی سیستم سرمایشی را دوچندان می‌کند.
مدرن‌ترین دیتاسنترها از دستورالعمل‌ها و فرایندهایی پیروی میکنند که با دقت و به بهترین شکل ممکن در قالب مستندات تهیه، تدوین و تنظیم شده‌اند. این مراکز با ایجاد سالن ناک (NOC) یا مرکز عملیات شبکه، به صورت بدون وقفه بر فعالیت‌ها، لایه‌های امنیتی و سطوح دسترسی نظارت نموده، و کیفیت و امنیت حداکثری سرویس را تضمین و بر پایداری آن نظارت میکنند.
ساختمان دیتاسنترهای مدرن بسیار مقاوم و پیشرفته احداث شده‌اند و محدوده فیزیکی آنها توسط به‌روزترین سیستم‌های امنیتی محافظت میشود. سیستم‌های احراز هویت بیومتریک مانند تشخیص اثر انگشت و اسکن عنبیه چشم، نظارت شبانه‌روزی با استفاده از دوربین‌های مدار بسته (CCTV) و همچنین کنترل دقیق دسترسی‌ها، ورود و خروج‌ها با کمک کارت‌های هوشمند، از جمله مهمترین این موارد هستند.
دیتاسنتر چه امکاناتی دارد
دیتاسنتر ها همیشه از پیشرفته ترین امکانات برای ارائه سرویس به کاربران خود استفاده میکنند. امروزه تمامی دیتاسنتر ها حداقل به امکانات زیر مجهز هستند:
سیستم برق بسیار قدرتمند و استیبل
سرویس ها و کلیه خدماتی که بصورت اینترنتی به کاربران خود خدمات ارائه میدهند، مستلزم امنیت برق بوده تا همیشه دردسترس بباشند و بتوانند سرویس های خود را بصورت دائمی بدون قطعی ارائه دهند. پس یکی از مهمترین امکاناتی که دیتاسنتر ها برای خدمات خود در نظر میگیرند، سیستم برق میباشد. این سیستم شامل تامین برق با قدرت بالا و استیبل، جهت ارائه سرویس به تمای سرور ها میباشد. همچنین سیستم برق داخل دیتاسنتر نیز به تجهیزاتی مجهز میباشند، که در برابر خطرات احتمالی اتصالی برق و … ایمن باشند.
سیستم خنک کننده با قدرت بالا
یکی دیگر از اصلی ترین امکانات دیتاسنتر ها سیستم خنک کننده هایی با توان بسیار بالا میباشد. همانطوری که میدانید سرور های موجود در داخل رک های دیتاسنتر حرارت بسیار زیادی ایجاد میکنند و در صورتی که دیتاسنتر ها به سیستم خنک کننده ای با توان بسیار بالا، مجهز نباشند در کمترین زمان ممکن تمامی تجهیزات ذوب میگردند!
سیستم امنیت چند لایه رک ها، کل ساختمان دیتاسنتر
در هر جایی که بحث اطلاعات سرور ها باشد، مسلما اولین موردی که به ذهن همگان میرسد این است که، سرور من توسط چه تجهیزاتی در مقابل موارد امنیت فیزیکی ایمن میگردد؟ در تمامی دیتاسنترها ورود به هر بخش توسط تجهیزات امنیتی محدود شده است و هر فردی حتی از کارشناسان خود دیتاسنتر، به تمامی بخش ها دسترسی ندارند و فقط به بخش هایی که مجوز داده شده، دسترسی دارند.
چند لینک اینترنت با ظرفیت بالا
تجهیزات ارتباطی دیتاسنتر مهمترین قسمت در یک دیتاسنتر میباشد. در دیتاسنتر ها برای میزبانی سرور ها نیاز به ظرفیت پهنای باند بسیاری زیادی میباشد. همچنین در کنار این لینک های چند گیگا بایتی از چندین لینک بک آپ جهت تضمین میزان دسترسی بالای ۹۹ درصدی در نظر گرفته میشود.
فضای کافی
در دیتاسنتر ها معمولا فضای کافیه زیادی برای تمامی تجهیزات موجود در نظر گرفته و فضای خالی زیادی نیز دارا میباشند، تا در تجهیز آینده سهل الصول باشد. میزان فضای کلی دیتاسنتر، تاثیر مستقیم در میزبانی سرور ها داشته و در نتیجه در گرید بندی یک دیتا سنتر نیز تاثیر به سزایی دارد.
رک ها روتر ها و تجهیزات پیشرفته شبکه
هر چقدر موارد ذکر شده در بالا مهم باشد، عدم تجهیز دیتاسنتر با تجهیزات شبکه و برند های درجه یک نیز مهم میباشد. برای همین مطمئنا دیتاسنتر ها از بهترین برند های تجهیزات سرور و شبکه برای تجهیز استفاده میکنند تا بعد از برق و لینک، مشکل تجهیزات دیتاسنتر را تعطیل نکند!
فایروال ها و سیستم های امنیتی
سرور، لینک ها و تجهیزات یک دیتاسنتر همیشه هدف خرابکاران اینترنتی میباشد. رقبا نیز در این میان حتما بایستی مطمئن باشند که رقیب خود دارای فایروال ها و سیستم های جلوگیری از خرابکاری مجهز میباشند! با عدم تجهیز یک دیتاسنتر به این فایروال ها مطمئنا ساعاتی بیشتر دوام نخواهند داشت! از این رو در تمامی دیتاسنتر ها از آخرین تکنولوژی فایروال در کنار سیستم های امنیتی قدرتمند و روال های فوق العاده سخت گیر استفاده میکنند تا همیشه در برابر خرابکاری ها در امان باشند.
